Op 4 mei 2022 wandelde Charita, toen 29 jaar oud, binnen bij de poli in Drachten. Ze was depressief, had een zware periode achter de rug en zag het niet meer zitten. Twee jaar later zit ze aan dezelfde tafel en blikt ze terug op haar verleden, samen met haar therapeut Marjo Doeven. ‘De chaos in mijn hoofd is weg’.
Pesterijen op school
Om uit te leggen waarom Charita zich zo voelde in mei 2022, gaan we terug in de tijd naar de 15-jarige Charita op het voortgezet onderwijs. ‘In die tijd werd ik enorm gepest. Om wie ik ben, om wie mijn ouders zijn’, vertelt Charita. ‘Ik was anders dan de andere kinderen, dat maakte mij een makkelijk doelwit. En het bleef helaas niet bij pesten. Ze hielden hun handen niet thuis. In die tijd ben ik ook misbruikt.’ Charita neemt een korte pauze en vervolgt: ‘Thuis wisten ze van niets. Ik kropte alles op. Ik dacht: als ik het wegstop, is het er niet.’
Een enorme klap
Op haar 19e rondt Charita haar schooltijd af en stoppen de pesterijen en het misbruik, maar niet zonder gevolgen. Marjo, haar therapeut bij de poli in Drachten, vertelt: ‘Jouw zelfbeeld en gevoel van eigenwaarde hadden een enorme klap gehad. En toen je begon met werken, verliep dat ook niet zoals gehoopt.’
Charita: ‘Ik heb een licht verstandelijke beperking. Daarom heb ik soms meer tijd nodig om taken onder de knie te krijgen. Ik vind het lastig om verschillende dingen tegelijk te doen. Ik ben in een paar jaar wel vijf of zes keer van baan gewisseld. Telkens probeerde ik het weer bij een nieuwe winkel, maar dat ging niet goed. Mijn taken kwamen niet af omdat er te veel tegelijk op mij afkwam.’ Marjo vult aan: ‘Sociaal ben jij heel sterk, daarom werd je vaak overschat. Maar jij hebt een rustiger werktempo nodig.’
Lichamelijke klachten
‘Toen kwamen de klachten,’ vertelt Charita. ‘Zowel lichamelijk als mentaal kreeg ik het zwaar en kwam ik thuis te zitten.’ Marjo: ‘Vanaf je 19e zat jij al enorm met jezelf in de knoop, door alles wat je had meegemaakt. Daar bovenop kwam nu ook nog het gevoel van ‘niet voldoen’. Gelukkig kwam er een lichtpuntje op jouw pad.’ Charita knikt en vertelt verder: ‘In die tijd kwam ik in contact met een begeleider die een dagbesteding startte in mijn woonplaats. Hier ben ik eerst als vrijwilliger aan de slag gegaan en later als officiële medewerker van de dagbesteding.’ Marjo: ‘Dat is een hele belangrijke stap voor jou geweest. Daar kon je op jouw tempo doen wat je leuk vond.’
‘Ik stond regelmatig bij het spoor. Of ik fietste langs een brede vaart en dacht: wat als ik hier nu gewoon in fiets?'
Het leven had geen zin
Ondanks de fijne plek bij de dagbesteding, ging het niet goed met Charita. De pesterijen en het misbruik uit haar jeugd kon ze niet loslaten. ‘Ik stond regelmatig bij het spoor. Of ik fietste langs een brede vaart en dacht: wat als ik hier nu gewoon in fiets? Ik wilde dat het stopte. Het leven had geen zin. Het énige wat mij op de been hield, was mijn omgeving. Mijn ouders, mijn broertje, de vrienden die ik heb en de dagbesteding. Voor hen bleef ik staan. Maar het werd steeds erger en nog steeds wist niemand van mijn problemen. Totdat ik op een dag bij het spoor stond en voelde dat het niet goed ging. Toen knapte ik. Ik heb mijn moeder gebeld en zei: Ik sta nu bij het spoor en als je niet aan de lijn blijft, dan gaat het fout. Ze bleef aan de lijn en is toen bij mij gekomen. Ik heb thuis op de bank het hele verhaal gedaan. Van begin tot eind. De pesterijen, het misbruik, mijn gevoel en mijn pijn. Mijn moeder schrok en belde gelijk mijn vader. Dat was mijn breekpunt, ik kon zo niet langer door.’
EMDR-therapie & Dramatherapie
Dankzij de begeleiders bij de dagbesteding kon Charita uiteindelijk met spoed bij de Poli van Alliade in Drachten terecht. Marjo: ‘Ik herinner nog goed hoe gemotiveerd jij toen was. Je wilde leven. In onze intake kwam dit heel sterk naar voren. Bij de intake bespreken we de problemen samen met de regiebehandelaar en de gedragskundige. We kijken naar de manier waarop wij dit het beste kunnen aanpakken. In jouw geval was dit met EMDR-therapie en dramatherapie.’
Marjo legt uit: ‘Bij EMDR-therapie zit je voor een lichtbalk. Dat is een brede balk, waarin een lampje heen en weer beweegt. De snelheid en kleur worden afgestemd op wat Charita aankan. Ook krijgt ze twee buzzers in haar handen. Het zijn een soort trillende steentjes. Terwijl ze naar dit lampje kijkt en de trillingen voelt, denkt ze aan de trauma’s uit haar verleden. De spanning die nu nog sterk aanwezig is, wordt minder door het licht en de trillingen. We hebben het vervolgens over de gevoelens die dit oproept.’ Charita vult aan: ‘Dit was voor mij heel fijn. Die vervelende herinneringen gaven mij altijd paniek, maar door EMDR werd ik een stuk rustiger. De chaos in mijn hoofd ging weg en ik kon het een plekje geven.’
Tegelijk met EMDR had Charita ook dramatherapie. Charita vertelt: ‘Bij dramatherapie acteren we veel, wat ik als musicalfan heel erg leuk vind. We werken ook met plaatjes, waarbij ik moet uitbeelden wat ik zie. Of deze omschrijven zonder het woord te gebruiken. Dat vond ik altijd erg leuk. Dramatherapie was minder vermoeiend dan EMDR, maar wel heel fijn. Daar mocht ik fantaseren. Ik leerde om op een andere manier naar mijn leven te kijken. Dat gaf mij heel veel energie.’
Uitbehandeld en gelukkig
‘In oktober 2023 hebben we mijn behandeling afgerond,’ vertelt Charita. Marjo knikt: ‘Het is heel mooi om te zien dat jij zulke stappen hebt kunnen maken in de therapie’. Charita glimlacht: ‘Ik had altijd hoofdpijn. Mijn lichaam deed altijd zeer en ik was zo depressief. Nu ben ik positief, ik zit beter in mijn vel en ik ben veel zelfbewuster. Ik heb nu in de ochtend zin om mijn bed uit te komen, het leven heeft weer kleur.’
