Afgerond

BPSD-DS I: ontwikkeling, eerste toetsing en optimalisatie

---

Samenvatting

• Hoe is het onderzoek uitgevoerd?

  Het onderzoek is vanuit RUG-UMCG uitgevoerd door een breed Europees samenwerkingsverband, waar ook Alliade deel van uitmaakte.

  Literatuuronderzoek en klinische ervaringen
  Voor het ontwikkelen van de schaal verzamelde het onderzoeksteam gedragsitems uit bestaande evaluatieschalen en uit de beperkte literatuur die hierover beschikbaar is. Ook baseerden ze zich op de klinische ervaringen van artsen en gedragskundigen binnen het samenwerkingsverband. Met behulp van artsen, gedragskundigen, begeleiders en verwanten van cliënten met downsyndroom is de lijst geoptimaliseerd.

  Gedrag vergeleken bij 281 cliënten
  In dit onderzoek is gekeken naar de gedragsveranderingen van 281 mensen met downsyndroom. Ze waren verdeeld in drie groepen:

  • een groep zonder dementie
  • een groep waarbij de diagnose twijfelachtig was
  • een groep met dementie

  Voor iedere cliënt is het gedrag in de laatste zes maanden vergeleken met het karakteristieke gedrag dat die persoon kenmerkt. Hieruit volgde of er sprake was van een verandering (toename of afname) in het gedrag of juist niet.

• Wat waren de belangrijkste resultaten?

  Een volledig overzicht van de resulaten vind je in het vakartikel over het onderzoek. Hieronder staan ze in het kort:

  BPSD-DS evaluatieschaal
  De uiteindelijke versie van de BPSD-DS evaluatieschaal bevatte 12 secties (met daarbinnen 83 gedragsitems):

  1. angst en nervositeit
  2. slaapproblemen
  3. prikkelbaarheid
  4. koppigheid
  5. agitatie (onrust) en stereotiep gedrag
  6. agressie
  7. apathie en spontaniteitsverlies
  8. depressieve kenmerken
  9. waanideeën
  10. hallucinaties
  11. ontremd en seksueel gedrag
  12. eet- en drinkgedrag

  De evaluatieschaal werd tijdens interviews met begeleiders en/of verwanten ingevuld voor 281 mensen met het downsyndroom.

  Gedragsveranderingen: vroege signalen van dementie
  De onderzoekers vergeleken het gedrag van drie groepen mensen met downsyndroom: 

  1. zonder dementie
  2. met twijfelachtige dementie
  3. met klinisch vastgestelde dementie

  Tussen de groepen vonden ze duidelijke verschillen. In de derde groep (vastgestelde dementie) kwamen angst, slaapproblemen, agitatie en stereotiep gedrag, agressie, apathie, depressie en veranderingen in het eet- en drinkgedrag veel meer voor dan in de eerste groep (zonder dementie).

  Een aanzienlijk deel van de groep met twijfelachtige dementie vertoonde al een toename in angst, slaapproblemen, apathie en depressieve kenmerken. Dit wijst erop dat het mogelijk vroege alarmbellen zijn van dementie. Het is dan ook aan te raden om clienten met deze gedragsveranderingen verder te onderzoeken.

• Wat zijn de conclusies?

  Vroege alarmsignalen
  Gedragsveranderingen komen veel voor bij mensen met downsyndroom en dementie. Gedragsveranderingen kunnen dan ook vroege alarmsignalen zijn voor dementie. Dit geldt vooral voor toegenomen angst, apathie en depressieve klachten.

  Vroege herkenning: betere kwaliteit van leven
  Het is belangrijk om dementie bij mensen met downsyndroom in een vroeg stadium te herkennen. Zo kunnen de zorg en behandeling tijdig worden aangepast en kan hun kwaliteit van leven worden verbeterd.

  Betrouwbaar hulpmiddel
  De eerste resultaten wijzen erop dat de BPSD-DS evaluatieschaal een betrouwbaar hulpmiddel kan zijn om dementiegerelateerde gedragsveranderingen bij mensen met downsyndroom in kaart te brengen.

• Waar kan ik meer te weten komen over dit onderzoek?

  Over dit onderzoek verscheen een Engels vakartikel in Journal of Alzheimer's Disease. Het Nederlandse vakartikel verscheen in het Tijdschrift voor Gerontologie en Geriatrie. Beide vind je onderaan deze pagina bij Documenten.

  Magazine Klik publiceerde een interview met onderzoeker Alain Dekker.

• Hoe is het onderzoek gefinancierd?

  Dit onderzoek is financieel ondersteund door de Gratama Stichting/Stichting Universiteitsfonds (2015-04), Alzheimer Centrum Groningen (UMCG), Onderzoeksschool Behavioral and Cognitive Neurosciences van Rijksuniversiteit Groningen en personele inzet van de deelnemende zorginstellingen en expertisecentra, waaronder Alliade.

---

Documenten