Evaluatie gezonde leefstijl Alliade gehandicaptenzorg
Mensen met een verstandelijke beperking bewegen vaak te weinig en eten lang niet altijd gezond. Daarom heeft Alliade gehandicaptenzorg een belangrijk speerpunt gemaakt van het thema gezonde leefstijl.
Zorgmedewerkers spelen een belangrijke rol in het verbeteren van de leefstijl van cliënten. Maar hoe ondersteunen zorgmedewerkers cliënten bij een gezonde leefstijl? Welke rol zien zij voor zichzelf? Waar lopen ze tegenaan? Tijd voor een onderzoek.
Samenvatting
-
Waar en wanneer is het onderzoek uitgevoerd?
Het onderzoek vond plaats in 2016 en 2017. Alle locaties van Alliade gehandicaptenzorg werden benaderd om een online vragenlijst in te vullen.
-
Wat was de onderzoeksmethode?
Er zijn verschillende methoden gebruikt:
- Een online vragenlijst die door 500 begeleiders is ingevuld.
- Een themadag waarin ruim 100 teamhoofden in kleine groepjes met elkaar brainstormden over wat ze lastig vinden aan het verbeteren van de leefstijl voor cliënten.
- Een focusgroep met verschillende behandelaars van Alliade, leefstijlcoaches en onderzoekers van Alliade en de Hanzehogeschool.
- Een online vragenlijst die door 500 begeleiders is ingevuld.
-
500 begeleiders vulden een vragenlijst in. Wat kwam daaruit?
- De meeste begeleiders zijn erg gemotiveerd om de leefstijl van cliënten te verbeteren.
- Een deel van de begeleiders geeft aan dat er binnen het team nog wel verschillend wordt gedacht over voldoende bewegen en gezond eten en drinken.
- Begeleiders vinden dat ze voldoende worden gesteund, zowel door collega’s uit het team als door behandelaars (diëtisten, fysiotherapeuten, ergotherapeuten en artsen).
- De meeste begeleiders vinden het niet moeilijk om aandacht te besteden aan voldoende beweging. Een groot deel vindt het wel lastig om cliënten te stimuleren om gezond te eten en drinken.
- Volgens de meeste begeleiders hoort het bij hun werk om te letten op een gezonde leefstijl. Maar cliënten moeten er ook zelf invloed op hebben, vinden ze.
- De meeste begeleiders zijn erg gemotiveerd om de leefstijl van cliënten te verbeteren.
-
Welke uitdagingen noemden de teamhoofden tijdens hun brainstorm?
- Begeleiders hebben soms het gevoel dat ze te weinig tijd hebben en dat er te weinig personeel en geld is. Hoe ga je daar mee om?
- Hoe zorg je dat het hele team zich verantwoordelijk voelt en gemotiveerd is om cliënten te helpen bij een gezonde leefstijl?
- Weten begeleiders écht wat gezond is? Lezen ze de etiketten van de producten die ze kopen? Weten ze welke voedingsstoffen erin zitten en hoeveel cliënten daarvan nodig hebben? Wegen ze cliënten regelmatig?
- De ongezonde eetgewoontes van oudere cliënten zijn moeilijk te doorbreken.
- Hoe vind je de juiste balans tussen het stimuleren van gezond gedrag en eigen regie van de cliënt?
- Hoe motiveer je cliënten om gezond te eten en voldoende te bewegen? Cliënten zien vooral de negatieve kanten. Bijvoorbeeld: van sporten word je moe en je gaat ervan zweten; dat voelt vervelend.
- In de weekenden worden cliënten thuis soms ‘verwend’. Medewerkers durven verwanten hier vaak niet op aan te spreken.
- De teamhoofden missen vanuit de organisatie een visie op gezonde leefstijl. Wat verstaan we eronder? Wat vinden we belangrijk en hoe vertalen we dit naar cliënten van verschillende niveaus?
- Begeleiders hebben soms het gevoel dat ze te weinig tijd hebben en dat er te weinig personeel en geld is. Hoe ga je daar mee om?
-
Welke adviezen gaven de teamhoofden?
- Houd het onderwerp gezonde leefstijl op de agenda, bespreek het regelmatig en durf elkaar en verwanten aan te spreken op het onderwerp.
- Stel binnen het team een ‘aandachtsvelder’ of ‘trekker’ aan.
- Accepteer dat veranderen in kleine stapjes gaat. Vier veranderingen, hoe klein ook!
- Neem bewegingsactiviteiten op in het dagprogramma van de cliënt.
- Zorg dat je als team op 1 lijn zit en geef zelf het goede voorbeeld.
- Zorg voor een goede afstemming tussen wonen en dagbesteding.
- Maak meer gebruik van vrijwilligers en het netwerk van de cliënt.
- Houd het onderwerp gezonde leefstijl op de agenda, bespreek het regelmatig en durf elkaar en verwanten aan te spreken op het onderwerp.
-
Welke aanbevelingen deed de focusgroep?
- Maak gebruik van de leefstijlcoaches van Alliade.
- Het is belangrijk om cliënten minimaal 1 keer per jaar lichamelijk te onderzoeken en hun uithoudingsvermogen te testen. Zo weet je hoe het is gesteld met de fitheid van de cliënt en waarbij je hem moet ondersteunen.
-
Welke aanbevelingen deden de onderzoekers?
- Zorg voor een breed gedragen visie op het gebied van leefstijl voor verschillende cliëntgroepen.
- Maak een toolbox met richtlijnen voor begeleiders. Wat mag iemand bijvoorbeeld maximaal eten en drinken en hoe bereik je dat? Hoeveel moet iemand die in een rolstoel zit bewegen en hoe doe je dat?
- Zorg voor een goede afstemming tussen de verschillende disciplines, tussen wonen en dagbesteding en met het netwerk van de cliënt.
- Stel doelen op over leefstijl in het ondersteuningsplan van de cliënt.
- Besteed aandacht aan de vraag hoe je cliënten kunt motiveren tot een gezonde leefstijl.
- Deel succesverhalen en leer ervan.
- Zorg voor een jaarlijkse screening van cliënten.
- Zorg voor een breed gedragen visie op het gebied van leefstijl voor verschillende cliëntgroepen.
-
Wanneer is het onderzoek gepubliceerd?
De publicatiedatum van het onderzoek is januari 2018.
-
Hoe is het onderzoek gefinancierd?
Dit onderzoek is gefinancierd door de afdeling PWO van Alliade.