Afgerond

PMGT: samen aan de slag

PMGT staat voor psychomotorische gezinstherapie. Het is een combinatie van systeemtherapie en psychomotorische therapie, waarbij deze twee behandelvormen gemengd en dus niet los van elkaar worden aangeboden. En dat lijkt te werken, zo wordt in de praktijk ervaren. Maar kan de werkzaamheid ook wetenschappelijk worden aangetoond?

Positieve praktijkervaringen
Binnen de (L)VB-poli van Alliade hebben al veel gezinnen PMGT gevolgd. De ervaringen zijn positief: zowel cliënten als behandelaren geven aan dat het effect heeft en dat ze er tevreden over zijn. PMGT is echter een vrij nieuwe behandelvorm die (zeker bij gezinnen met een kind met verstandelijke beperkingen) nauwelijks is onderzocht, waardoor de effectiviteit nog niet wetenschappelijk is aangetoond.

Ervaren werkt beter dan praten
Praten werkt niet altijd goed genoeg om de interactiepatronen binnen het gezin te verbeteren, vinden cliënten en behandelaren. Volgens beiden levert doen en ervaren veel meer op: het maakt interactiepatronen voelbaar en zichtbaar, waardoor gezinsleden er beter samen aan kunnen werken.

Heeft PMGT inderdaad een positief effect?
In de afgelopen jaren heeft Inge Zomervrucht (psychomotorisch therapeut bij de poli) samen met collega-psychomotorisch therapeuten en -systeemtherapeuten PMGT meer en meer vormgegeven. Nu er een goede praktische basis is, wil Inge ook starten met een goede wetenschappelijke basis: heeft PMGT inderdaad een positief effect op het gezin en de gedragsproblemen van het kind?

Samenvatting

Wat was de aanleiding voor het onderzoek?

Problemen binnen het gezin
De ontwikkeling van een kind met lichte verstandelijke beperkingen (LVB) zorgt voor verschillende uitdagingen voor ouders (en ook voor broers en zussen), wat niet zelden leidt tot problemen in de relaties binnen het gezin.

Doen en ervaren
Binnen de (L)VB-poli van Alliade wordt steeds vaker PMGT ingezet bij gezinnen met een kind met LVB. Bij deze therapie hoeven de gezinsleden niet zozeer met elkaar te praten, maar werken ze door te doen en ervaren aan de gestelde doelen. Zowel gezinnen, verwijzers als behandelaren zijn positief over deze therapievorm, die vaak een gunstig effect heeft op de relaties en interacties tussen de gezinsleden.

Stevigere plaats in zorgaanbod
Met dit onderzoek wil Inge deze praktijkervaringen graag een wetenschappelijke basis geven, zodat PMGT een stevigere plaats krijgt in het zorgaanbod voor mensen met LVB.
Wat waren de onderzoeksvragen?
Hoofdvraag
Welk effect heeft PMGT op de interactie binnen het gezin met minimaal één kind met LVB en hoe beoordelen de cliënt en zijn ouders, broers en zussen de behandeling?

Deelvragen
- Wat is het effect van PMGT op de onderlinge acceptatie en de conflicthantering van de gezinsleden?
- Wat is het effect van PMGT op de gedragsproblemen van het kind?
- Hoe ervaren de verschillende gezinsleden de behandeling via PMGT?
Hoe werd het onderzoek uitgevoerd?
Wie waren bij het onderzoek betrokken?
- Onderzoeksteam bestaande uit een therapeut-onderzoeker en een senior onderzoeker
- Klankbordgroep met ouders en hulpverleners van gezinnen die deelnamen aan een PMGT-traject
- Gezinnen die deelnamen aan een PMGT-traject
- Behandelaren die bij deze gezinnen betrokken waren (psychomotorisch therapeuten, systeemtherapeuten, gezinshulpverleners, gebiedsteammedewerkers en regiebehandelaren)
Uit welke stappen bestaat het onderzoek?
1. Literatuuronderzoek naar (inter)nationale onderzoeksresultaten over non-verbale systemische interventies
2. Praktijkonderzoek naar PMGT bij gezinnen met een kind met LVB
  
  Voorafgaand aan het therapietraject: interviews met de gezinnen over hun verwachtingen
  
  Na het traject: interviews met de gezinnen en betrokken behandelaren over hun ervaringen
  
  Voor, direct na en 4 maanden na het traject: de gezinnen vullen vragenlijsten in over de gedragsproblemen van het kind en de interacties binnen het gezin.
Wat is de eindconclusie?
- PMGT lijkt bij gezinnen met een kind met LVB een positief effect te hebben op de interactie tussen de ouder(s) en het kind, wat voor meer rust in het gezin zorgt. De onderzoekers zagen geen veranderingen in de gedragsproblemen van het kind.
- Doen, ervaren en samen als gezin plezier hebben, bleken de belangrijke werkzame factoren. Voor een positief resultaat van PMGT is ook de band tussen de gezinsleden en behandelaren van belang, net als overeenstemming tussen het gezin en de behandelaren over de doelen van het PMGT-traject.
- Uit het onderzoek komt naar voren komen dat PMGT een waardevolle behandeling kan zijn voor gezinnen met een kind met LVB waarin sprake is van problemen in de onderlinge relaties en interactie.
Wat is de meerwaarde van het onderzoek voor de cliënt, verwant en zorgmedewerker?
- Door PMGT krijgen zowel de gezinsleden als de betrokken hulpverleners snel inzicht in de dynamiek binnen het gezin.
- PMGT geeft de gezinsleden de mogelijkheid samen weer positieve ervaringen op te doen en plezier te beleven.
- PMGT kan zorgen voor meer rust in gezinnen met een kind met LVB met problemen in de onderlinge relaties en interacties.
Welke aanbevelingen zijn er voor de praktijk?
- Het is belangrijk om te weten wat de verwachtingen van de gezinsleden en de betrokken hulpverleners zijn ten aanzien van het PMGT-traject. Ook is het van belang om niet-haalbare verwachtingen tijdig bij te stellen.
- Er moet meer aandacht worden besteed aan de transfer van de oefenzaal naar huis van de inzichten en vaardigheden die de gezinsleden in het PMGT-traject hebben opgedaan, mogelijk met ondersteuning door een gezinshulpverlener of -begeleider.
- Het is raadzaam PMGT in een eerdere fase van de behandeling in te zetten.
- Om het PMGT-traject volledig te kunnen volgen, moeten praktische zaken voor de gezinnen goed geregeld zijn.
Waar kan ik meer te weten komen over het onderzoek?

Vakartikel LVB Onderzoek & Praktijk
Het vakartikel over dit onderzoek verscheen in het tijdschrift LBV Onderzoek & Praktijk. Je vindt dit artikel onderaan deze pagina bij Documenten.

Artikel Zorgondersteuningfonds
Het Zorgondersteuningsfonds publiceerde op zijn website een artikel over het onderzoek: Gezinnen voelen zich meer gehoord en begrepen.

Artikel vakblad KLIK
In KLIK (vakblad voor de gehandicaptenzorg) verscheen een interview met Inge. Het artikel vind je onderaan deze pagina bij Documenten.

Artikel vakblad Kind en Adolescent Praktijk
In vakblad Kind en Adolescent Praktijk verscheen een gezamenlijk artikel van onderzoekers van Alliade, Accare en Koraal over psychomotorische gezinstherapie: Problematische gehechtheidsontwikkeling en LVB.

Video
In de video onderaan deze pagina vertellen therapeut-onderzoeker Inge Zomervrucht, systeemtherapeut Rosmarijn Los en twee ouders over de opzet en waarde van PMGT.

Contact met de onderzoeker
Voor meer informatie over het onderzoek kun je per e-mail contact opnemen met onderzoeker-therapeut Inge Zomervrucht: i.zomervrucht@alliade.nl.
Hoe werd het onderzoek gefinancierd?

Dit onderzoek werd gefinancierd door het Zorgondersteuningsfonds (projectnummer KPO-61) en de afdeling PWO van Alliade.

Documenten

Vakartikel Samen aan de slag: psychomotorische gezinstherapie bij gezinnen met een kind met LVB | LVB O&P | 2024(315.31 KB)

Artikel Hoe effectief is psychomotorische gezinstherapie | Klik | 2023(382.12 KB)

Nieuwsmail LKC-LVB: Onderzoek naar PMGT(204.39 KB)

Samen aan de slag - onderzoek naar psychomotorische gezinstherapie bij gezinnen met een kind met LVB

De ontwikkeling van een kind met lichte verstandelijke beperkingen (LVB) zorgt voor verschillende uitdagingen voor ouders (en broers en zussen), wat niet zelden leidt tot problemen in de relaties binnen het gezin. Binnen de poli van Alliade wordt steeds vaker psychomotorische gezinstherapie (PMGT) ingezet bij gezinnen met een kind met LVB. Bij deze therapie hoeven de gezinsleden niet zozeer met elkaar te praten, maar werken ze door te doen en beleven aan de gestelde doelen. Zowel gezinnen, verwijzers als behandelaren zijn positief over deze therapievorm, die vaak een gunstig effect heeft op de relaties en interacties tussen de gezinsleden. Met het onderzoek 'Samen aan de slag' wil psychomotorisch therapeut en onderzoeker Inge Zomervrucht de praktijkervaringen graag een wetenschappelijke basis geven, zodat PMGT een stevigere plaats kan krijgen in het zorgaanbod voor mensen met LVB. Meer informatie over dit onderzoek vind je op de website van de afdeling Praktijkgericht Wetenschappelijk Onderzoek (PWO) van Alliade: www.alliade.nl/pwo/pmgt Veel dank aan Michael, Jorien, Joey en Wesley Stokkers voor hun medewerking aan deze video.