Afgerond

COVID-19: kijk breder dan koorts en hoesten

---

Samenvatting

• Wat was de aanleiding voor het onderzoek?

  Atypische symptomen en ander beloop
  In onderzoeken naar de symptomen en het beloop van COVID-19 zijn bewoners van verpleeghuizen ondervertegenwoordigd. Daarnaast bleek uit onderzoek onder ouderen die met COVID-19 in het ziekenhuis waren opgenomen, dat zij vaak minder typische symptomen hebben en dat de ziekte bij hen vaak anders verloopt.

  Vroegtijdige diagnose en optimale behandeling belangrijk
  Dat de symptomen en het beloop vaak anders zijn, vormt een risico: ziektegevallen kunnen over het hoofd worden gezien en het staat optimale behandeling, verpleging en verzorging in de weg. Daarom deden 4 ouderenzorgorganisaties (waaronder Meriant/Alliade) in samenwerking met de afdeling Huisartsgeneeskunde en Ouderengeneeskunde van Universitair Medisch Centrum UMCG onderzoek naar de symptomen en het beloop van COVID-19 bij verpleeghuisbewoners.

• Hoe is het onderzoek uitgevoerd?

  Wie voerden het onderzoek uit?
  Dit UNO-UMCG onderzoek is uitgevoerd door zorgverleners van TriviumMeulenbeltZorg, Noorderbreedte, Noorderboog en Meriant/Alliade, in samenwerking met onderzoekers van de afdeling Huisartsgeneeskunde en Ouderengeneeskunde van het UMCG.

  Waar keken de onderzoekers naar?
  De onderzoekers keken naar de dossiers van 88 verpleeghuisbewoners die COVID-19 hadden tijdens de eerste golf, van half maart tot eind april 2020. Ze bekeken hoe vaak en wanneer bepaalde symptomen zijn gerapporteerd en hoe het ziektebeeld is verlopen.

  Over de onderzochte cliënten
  De cliënten van wie de dossiers zijn onderzocht, waren tussen 65 en 97 jaar oud en hadden een gemiddelde leeftijd van 84 jaar. Van hen was 73% vrouw en 27% man. 84% verbleef op een locatie voor langdurige zorg en 16% op een locatie voor geriatrische revalidatie. 57% had dementie.

• Wat zijn de belangrijkste resultaten?

  Welke symptomen kwamen veel voor?
  Bijna 30% van de onderzochte bewoners met COVID-19 bleek achteraf niet te voldoen aan de toenmalige casusdefinitie van de World Health Organisation (WHO). Die ging uit van koorts met één of meer luchtwegsymptomen.* Veel bewoners hadden algemene en minder typische klachten zoals vermoeidheid of zwakte, minder eetlust, misselijkheid of braken, diarree, verwardheid of delier en gedragsverandering.

  Wat was het beloop van COVID-19 bij de onderzochte bewoners?
  Van de onderzochte bewoners overleed 1 op de 3 binnen 4 weken, waarvan het merendeel rond 10-11 dagen. Ook in deze groep lijkt het risico op overlijden hoger bij mannen en bij mensen met dementie. Tijdens de ziekteperiode ging ruim 40% van de bewoners van mobiel naar volledig aan bed gebonden en kreeg 56% extra zuurstof toegediend. Bewoners die volledig herstelden, waren na ongeveer 4 weken klachtenvrij.

  * _{Inmiddels heeft de WHO de casusdefinitie aangepast en voldoet 95,5% van de COVID-19-gevallen onder verpleeghuisbewoners hieraan.} 

• Wat zijn de conclusies en aanbevelingen voor de praktijk?

  Als alleen wordt getest bij koorts en luchtwegklachten, dan wordt naar schatting zo'n 30% van de COVID-gevallen onder bewoners van verpleeghuizen over het hoofd gezien. Het advies is dan ook om breed te kijken: ook bijvoorbeeld diarree, misselijkheid, braken, vermoeidheid, hoofdpijn en veranderd gedrag kunnen wijzen op COVID-19.

• Waar kan ik meer te weten komen over dit onderzoek?

  Vakartikel
  Het Engelstalige vakartikel over dit onderzoek verscheen in Journal of the American Medical Directors Association. Je vindt het onderaan deze pagina bij Documenten.

  Schematisch overzicht
  Ook een pdf met een korte Nederlandstalige beschrijving van het onderzoek en een schematische weergave van de resultaten vind je onderaan deze pagina bij Documenten.

  Interview met onderzoeker
  UNO-UMCG publiceerde een interview met onderzoeker Esther de Haas: Symptomen en beloop COVID-19 bij verpleeghuispatiënten

   

• Hoe is het onderzoek gefinancierd?

  Het onderzoek is gefinancierd door UNO-UMCG en personele inzet van de 4 deelnemende ouderenzorgorganisaties: TriviumMeulenbeltZorg, Noorderbreedte, Noorderboog en Meriant.

---

Documenten